Wat hebben de Beemsterpolder en het rijstveld achter Villa
Buddha met elkaar gemeen?
Beiden groen, u hebt gelijk, er groeit wat op, ook gelijk
maar de echte overeenkomst is; Ze staan
beiden op de werelderfgoed lijst van de Unesco. Onlangs is de Subak opgenomen
als waardevol cultureel erfgoed van de wereld. Hiermee worden de rijstvelden beter beschermd
tegen de oprukkende bebouwing en het sociale systeem van planning en waterdistributie
in stand gehouden.
De Subak is als onze Waterschappen alleen zonder Dijkgraaf
maar wel met dijkbewaking. Niet bij storm maar een voortdurende controle op de
dijkjes is er wel. Het werkt zo:
Op een hoog punt op de berg begint een stroompje water, de
regen hoog in de berg zorgt voor regelmatige aanvoer. Honderden jaren geleden
is men begonnen op de heuvelhellingen telkens weer vlakke stukjes grond te creëren.
Op zo’n strook werd dan rijst geplant en bevloeid met het water van het
stroompje. Rijst op Bali groeit in 3 a 4 maanden van korrel tot oogstbare
rijst. Lage dijkjes omzomen het veldje en houden het water vast. Kleine gootjes
zorgen er voor dat het veldje naast of voor weer bevloeid wordt, Enz. Enz.
Telkens weer een stukje land en water, maar wie krijgt nu
het water want veel stroompjes zijn er niet altijd. Dat regelt de Subak. Daar
wordt over vergaderd. Een plan gemaakt. Rijstboer Putu krijgt water hoger in de
bergen en steeds lager tot in Lokapaksa vlak bij zee is er water, ook voor boer
Ketut blijft er voldoende over als je niet allemaal gelijktijdig de schuiven
openzet bovenop de berg.
En niet gelijktijdig de rijst inzaait. Want rijst heeft na
het zaaien het meeste water nodig. Ca. 1 maand voor oogsten is er veel minder
water nodig en daarom is er een Subak.
De Subak wordt samengesteld uit de dorpelingen die belang hebben bij de
rijstproductie en vormen een sociaal planbureau op kleine schaal.
Maar een Subak is meer. Ook religieuze zaken worden
gecoordineert. Juridische zaken worden getoetst aan de oude reglementen en er
wordt recht gesproken aangaande zaken die het de Subak betreffen.
Het praathuis van de Lokapaksa Subak staat aan het begin van
het weggetje naar de villa’s, het erfgoed der Balinezen is heel dichtbij.
Meer weten over de subak?